Time magazine had een jaarlijkse special met 10 ideëen die de wereld zouden kunnen gaan veranderen, en tot grote verbazing van velen stond op de derde plaats ‘new calvinism’: het nieuwe calvinisme dus.
Nu, als er binnen het christendom één richting is die mij niet veel zegt dan is dat vrees ik wel calvinisme, waar ik zowiezo nooit veel mee heb gehad: het heeft altijd ver van mijn bed gestaan, ik ben hier in belgië opgegroeid tussen evangelische/pinksterkerken enerzijds en vrijzinnige katholieke scholen anderzijds. Maar toen ik mij meer op het internet begaf kwam ik op fora en websites regelmatig felle calvinisten tegen van het type dat alle niet-calvinisten bijna bij voorbaat verketterde. Het opstapelen van donderende rationele elementen om gelijk te hebben en de agressiviteit van bepaalde van die types heeft mij altijd afgeschrikt, en theologisch heeft het mij nooit iets gezegd, en zal dat starre deterministische wereldbeeld mij ook nooit zoveel zeggen… Laat staan alle afgeven op Arminius, alsof er een twee-partijensysteem zou bestaan waarbij één van de twee gelijk moet hebben. Er zijn zowiezo veel meer meningen dan die van Arminius en de volgelingen van Calvijn, en ook Calvijn hamerde veel minder op determinisme dan zijn latere volgelingen. Het Mohler-citaat van time-magazine zegt mij genoeg: “The moment someone begins to define God’s [being or actions] biblically, that person is drawn to conclusions that are traditionally classified as Calvinist.” Sorry, maar mij komt dat arrogant over, ik geloof dat er veel mensen de bijbel bestudeerd hebben: evangelischen, katholieken, orthodoxen, kopten, anabaptisten, etc en de meeste daarvan kwamen niet tot dat determinisme, misschien wel met een heel goede rede.
En als je dan als een van de boegbeelden van dat ‘nieuwe’ calvinisme’ Mark Driscoll krijgt, die soms zo sexistisch is dat ik mij als man al beledigd ren aangevallen voel van wat hij soms uitkraamt: sorry, ik heb geen en nog minder interesse in geweld, worstelen, macho-zever en zijn zogezegde ‘bijbelse’ rolverdelingen… Dan groeit mijn interesse niet.
Maar een andere opmerkelijke kant van het verhaal moet ook niet onopgemerkt blijven: Eén van de 10 ideëen die de wereld kunnen veranderen in 2009 is een opleving van Christendom, en niet zomaar Christendom, maar een redelijk ‘hardcore’ en compromisloze vorm ervan, die meer op God gericht is dan op de mens, na een hele tijd (ook in evangelische kerken) van heel mensgericht protestantisme. Dat op zich is in tijden van ontkerkelijking en secularisering heel opmerkelijk.
Veel mensen geloven dat religie op sterven na dood is moeten daar toch wel van geschrokken zijn denk ik: Religie is niet dood. De georganiseerde religie verliest terrein, maar vage religiositeit wint terrein, en het ‘ietsisme’ is in opkomst, naast veel relishopping en new age selfmade-godsdiensten, en ontkerkelijkt christendom. En bovendien een sterke groei van de islam, die een plaats op begint te eisen in onze samenleving. Het atheistisch optimisme dat de mens de godsdienst aan het ontgroeien is in onze wetenschappelijke tijden moet toch wel een knak krijgen denk ik…
In hoeverre dat zogezegde ‘nieuw calvinisme’ op zich hier in belgië ooit iets zal betekenen weet ik niet natuurlijk… Ik denk (en hoop stiekem) ook dat time magazine zich ergens vergist met zijn pijlen op het calvinisme te gooien, maar dat ze wel een punt hebben dat een minder mensgerichte vorm van Christendom wel eens iets zou kunnen gaan betekenen in de toekomst. Persoonlijk denk ik daarbij niet in de eerste plaats aan het deterministische calvinisme (maar dat kan mijn fout zijn) Maar hoop ik meer op een injectie van een paar dingen uit de meest vergeten (en indertijd meest uitgemoorde) tak van de reformatie: het anabaptisme. Een holistsich Christocentrisme, en radicaal discipelschap, dat zijn dingen die de wereld kunnen veranderen. Jezus in het centrum van ons leven, christen zijn niet alleen als hobbie en ‘geestelijk consumeren’, maar serieus proberen Jezus te volgen. Een Christendom dat effectief ons hele leven kost, dat niet een soort weekend-tijdverdrijf is voor op zondagmorgen, een naar binnen gericht consumerend opladen op een conferentie om daarna verder de wegen van de wereld te volgen maar een Jezus betrekken in elk deel van ons leven, en ambassadeur zijn van het Koninkrijk van God waar we zijn op elk moment.
En dat is wat ik zie in de missionaire tak van de emerging Church en new monasticism, bij shane Claiborne, Mark van steenwyk, en bij waarschijnlijk veel naamloze mensen die veel minder lawaai maken dan de Mark Driscolls vand eze wereld: een simpel maar diep volgen van Jezus, niet alleen maar ook samen. Niet de nadruk leggen op discussieren over doctrine, maar laten zien met heel ons leven dat we ze serieus nemen. Een meer eucemenische ‘mere Christianity’ misschien, die probeert om een historisch orthodox christendom te volgen, gericht op Jezus als de weg de waarheid en het leven, en een uitleven van de wet van de liefde.
Ja dat zou de wereld kunnen en moeten veranderen: Als we echt van God leren houden boven alles, en van onze naaste als onszelf. Echt onze medemens even belangrijk vinden als onszelf boven alle roerende en onroerene goederen, ons gelijk en onze reputatie en zelfs ons eigen leven. Echt God als Schepper serieus nemen, dus niet alleen discussieren over dat Hij de wereld gemaakt heeft, maar gewoon zorg dragen voor de Schepping. Nedering in liefde respectvol met de medemens omgaan, voor onze vijanden bidden en niemand afschrijven of veroordelen.
Ook ikzelf heb dan nog een lange weg te gaan…
en ik wil vragen om voor mij te bidden want ik sta nog nergens als volgeling van christus…
shalom
Bram
'blog van Brambonius' 