Kunstmatige ‘de-extinctie’ brengt geen ‘dierencultuur’ terug…

Even een losse gedachte…

Van verschillende kanten heb ik artikels gelezen over een zogenaamd ‘Project Lazarus’, dat zou moeten proberen om uitgestorven dieren terug te brengen door moderne DNA-technieken. Wetenschappers zijn zelfs al bezig met het terugbrengen van de in 1983 uitgestorven Australische maagbroedende kikker , wat een uniek beest was met het vermogen zijn (eh, haar) maag tijdelijk te veranderen in een orgaan dat functioneert als een baarmoeder…

Maar natuurlijk staan er wel wat spectaculairdere beesten op de lijst. Voor dinosaurussen is het spijtig genoeg te laat (sorry, geen Jurrasic park) maar dieren die recent zijn uitgestorven waarvan nog weefsel is bewaard gebleven, zoals de Wolharige mammoet, trekduif, buidelwolf, reuzenalk (de originele ‘pinguin’), oeros en dergelijke…

(en Waarom trouwens eigenlijk geen plant. De ‘glory pea’ bijvoorbeeld lijkt me een goede kandidaat)

Maar zelfs al kunnen we min of meer de soort terugbrengen, bij intelligentere soorten (vogels en zoogdieren zeker) is er het probleem van de ‘cultuur’ die verloren is, en die niet kan terugkomen. Alles wat een soort geleerd heeft en dat doorgegeven wordt op elke nieuwe generatie is compleet weg. Zoals mensen leren, groeien en zich ontwikkelen tot volwassen mensen op beide peilers van wat aangeleerd en ingeboren is (‘nurture’ en ‘nature’) zo is dat bij veel dieren ook. Denk aan de zang of de trekroute van vogels, het design van bepaalde nesten, specifieke tactieken van jacht of planten verzamelen of juist het ontwijken van roofdieren aangepast aan een bepaalde omgeving, en ga zo maar door…

Een oud Grieks verhaal vertelt over een koning die wilde weten wat de originele taal die de mens sprak, en die dus twee kinderen liet opvoeden door een ver verwijderde herder, die geen enkele taal mocht spreken met heb. De taal die ze tegen elkaar zouden spreken zou hij erkennen als de originele taal van de mens. Natuurlijk leerden de arme kinderen helemaal niet spreken en werden ze nooit ontwikkelde mensen…. Met bijvoorbeeld de trekduif of de mammoet zouden er gelijkaardige problemen zijn moesten we op één of andere manier een exemplaar of een groep exemplaren terugbrengen via DNA, ze zijn alles kwijt van cultuur en ervaring om te kunnen leven en komen in een totaal vreemde wereld terecht als een tabula rasa, terwijl we niet eens weten wat we hen zouden moeten proberen aan te leren…

Een oeros die je kloont en dan in de wei zet zal alleen maar een ongemakkelijke heel zielige koe zijn buiten haar element, net zoals het klonen van Socrates zijn gebeente ons niet veel zal leren over de oude grieken. Het is te hopen dat moesten we een soort terugbrengen en in een habitat brengen, dat ze in staat zijn vanuit tabula rase opnieuw te beginnen op één of andere manier, maar dat vraagt normaal een uitgebreide genenpoel waaruit de best aangepaste exemplaren zich kunnen voortplanten om zo een aangepast ras te geven. En ik twijfel eraan of een hele genenpoel terughalen in de mogelijkheden van de moderne wetenschap zit…

(Het idee om een neanderthaler of andere uitgestorven mensenras terug te brengen is natuurlijk nog problematisch. Het wezen dat gemaakt wordt is, een mens, een kind, dat mensenrechten heeft, en niet mag gezien worden als een zielloos experiment. En als het mislukt dan hebben wij een mens genaakt en lijden gegeven.)

Bram