teleurgesteld in Etienne Vermeersch…

Na het lezen van dit epistel van de toch wel hoog aangeschreven en als kundig geachte Etienne Vermeersch was ik toch wel redelijk verbaasd moet ik zeggen. Ik had echt wel meer van iemand als hem verwacht moet ik eerlijk toegeven…

Om eerst te verwijzen naar de waarde van de ‘historische waarheid’ en dan af te komen met een mooi staaltje van bijgekleurd geschiedenis vervalsen had ik mij echt niet verwacht… Ik weet dat zoiets populistisch goed scoort natuurlijk, maar zoiets van een serieuze academicus? Natuurlijk, iedereen kijkt met een gekleurde bril naar de wereld, en naar de geschiedenis. Een objectieve kijk bestaat gewoon niet, dat weet ik ook wel. Maar de ideologische bril van de heer vermeersch is wel heel gekleurd en neigt tot vervormen en uitfilteren van hele dimensies…

Het hele idee bijvoorbeeld dat de wetenschap onstaan is als een zich afzetten tegen het christendom is niet meer dan een populair ‘broodje aap’ verhaal dat waarschijnlijk wel leuk is om christendom te gaan bashen. Maar niet alleen de vroegere wetenschappers maar ook veel verlichtingsfilosofen waren overtuigde christenen. Newton bijvoorbeeld heeft meer over theologie (en alchemie) geschreven dan over natuurkunde, maar die dingen interesseren gewoon niemand nog…

(grappig trouwens dat ook ‘bijgeloof’ -zoals dat nu zou noemen- als bijvoorbeeld alchemie mee gegroeid is met de wetenschap. En niet alleen alchemie: een technisch genie als Edison zocht nog naar een machine om met geesten te communiceren bijvoorbeeld… Die dingen worden ook netjes weggelaten in de geschiedenis van de triomf van de wetenschap)

Na de franse revolutie (en dan heel lang nog, tot ongeveer de 20ste eeuw, vooral in frankrijk in Frankrijk) is een bepaalde vorm van wetenschap en filosofie zich gaan afzetten tegen het Christendom, maar in beginsel is de westerse wetenschap in een Christelijk klimaat ontstaan, en werd wetenschap van oudsher door minniken beoefend. Op zich is ook het atheisme zoals wij dat kennen ontstaan als een ‘ketterij’ van het Christendom. Al is het zo dat ook veel van de figuren die nu geciteerd worden omdat ze zich afzetten tegen de kerk niet tegen het geloof waren, maar het juist wilden hervormen.

Het hele probleem met Gallilei bijvoorbeeld, was ook niet in de eerste plaats een strijd tussen ‘geloof en wetenschap’, maar tussen twee soorten van wetenschap. De kerk hield zich aan de van de grieken geërfde aristotelische wetenschap (trouwens ook het ptolemaisch geocentrisch wereldbeeld kwam van de oude grieken), terwijl Gallilei zelf op onderzoek ging en met een instrument de kosmos doorgrondde. Volgens de aristotelische wetenschap met zijn inducieve methose en deductie-logica was het niet juist om experimenten als basis te gebruiken, en waarnemingen door instrumenten werden helemaal gewantrouwd. Het hele conflict was dus vooral teken van een scharnierperiode waarin de klassieke theoretische wetenschap werd verdrongen door de experimentele wetenschap zoals we die kennen…

(Het verhaal dat in de middeleeuwen werd geloofd dat de aarde plat was is trouwens ook zo’n ‘broodje aap’-verhaal, dat stamt uit de tijd van de renaissance toen men zich tegen de middeleeuwen afzette, en dat nog steeds onkritisch door sommigen overgenomen wordt. Het geocentrisch wereldbeeld van Ptolemaus ging uit van een bolvormige aarde, en er zijn maar een paar aanwijzingen bij enkele  vroegde kerkvaders die op een geloof in een platte aarde kunnen wijzen, maar het merendeel van de europeanen sinds het begin van het Christendom geloofde in een ronde aarde)

Trouwens, dat het kapitalisme niets te maken zou hebben met de protestantse arbeidsethiek, stammende uit het calvinistische denken is ook het eerste wat ik hoor. (Ik ben geen fan van één van de 3, maar ere wie ere toekomt… Ik geloof zelf dat kapitalisme en de leringen van Christus serieus botsen)

En dat van die slaven is wel een heel flauw argument. Waarschijnlijk kunnen ze met hetzelfde argument binnen een paar 100 jaar de Christenen verwijten dat wij net zoals alle anderen meededen met het de oneerlijke noord-zuid verhoudingen, het vernietigen van het globale ecosysteem van de planeet, en de grootste uitservingsgolf sinds het Krijt-tertiar golf… Wat vrees ik wel zo is, en niet zo zou mogen zijn. Maar zo ongeveer alle culturen hadden indertijd slaven, niet in het minst de door Vermeersch aangehaalde Egyptenaren, Romeinen, en Grieken. En de vrouwonvriendelijkheid die het Christendom inderdaad redelijk vroeg heeft aangenomen kwam uit het romeinse denken… Je neemt niet zomaar zonder schade een rijk over. Al is het wel zo dat (via tussenweg van lijfeigenschap) de slavernij wel grotendeels verdwenen is hier onder invloed van de verschristelijkte cultuur.

Dat kolonisten Amerikanen in de expansie van de moderne tijd terug begonnen met slavernij is een terugval, en een zware smet op het Christendom; maar de abolitionisten die de slavernij terug hielpen afschaffen waren dan wel weer ‘terug-naar-de-bron’ Christelijk beinvloed.  en bovendien was het ook grotendeeks deel van de moderne ‘overwinning’, waarbij de hele aarde onderworpen werd.De tijd waarin wetenschap, techniek en ontdekkingen groeiden, zijn de tijd geweest waarin we de planeet zoals we die ontdekten, en onze broeders en zusters die we onderwierpen hebben voorzien van littekens en erger. Groei van wetenschap en techniek gaf ons wel de mogelijkheid om te ontdekken, te onderwerpen en uit te buiten, maar daarom geen wijsheid… De vermenging van ons westers superioriteitsdenken, kapitalisme en wetenschap en techniek is integendeel, met of zonder christendom, een recipe for disaster gebleken (tot en met de griep-dekens in het amazone-woud laat in de 20ste eeuw) waarvan de verwoestingen nog niet gedaan zijn…

Waar de ‘wetenschap’ waarden haalt is mij trouwens ook een raadsel. De wetenschap kan de wereld beschrijven, en manipuleren, maar waarden moeten toch ergens anders vandaan komen dan uit de wetenschap. Dus wat ook de invloed is van de wetenschap en techniek op onze cultuur (en op onze arme kreunende planeet, die sinds de explosie van wetenschap en techniek gehavender is dan ooit tevoren) waarden en normen komen ergens anders vandaan. Uit religie, of filosofie, of traditie, of uit onze intuitie en ons aanvoelen misschien, maar niet uit de wetenschap…

Logisch ook dat de ‘juiste’ waarden niet alleen bij Christenen voorkomen, en laten we er blij om zijn dat de mens een neiging heeft tot het ontdekken van die waarden, niet? Maar om te ontkennen dat het christendom hier zware invloed heeft gehad op die waarden is geschiedenisontkenning. (Ik ben heel kritisch tegenover de vermeninging van Christendom en een hele cultuur trouwens…)

Natuurlijk is er veel mis gebeurd met het christendom, toen het verwaterde en het romeinse rijk overnam. Niemand gaat de kruistochten, de heksenvervolging, etc ontkennen (al worden sommige dingen some wel opgeblazen) Maar die dingen zijn op geen enkele manier terug te voeren op christelijke waarden, noch op de woorden van Jezus in de evangeliën, noch op de katholieke volkswaarden van naastenliefde en ‘broederlijk delen’ die ikzelf heb meegekregen als kind in een katholieke school… (waar de waarden nog meer leefden dan het geloof zelf)

Nog een opmerking, misschien is het wel zo dat we, als we ons volgeling van Jezus willen kunnen noemen, terug moeten naar onze roots, dat we als Christenen terug moeten naar iets als een pacifistische gemeenschap die voor de armen zorgt (zoals Shane Claiborne doet bijvoorbeeld), dat we niet mee doen met de oorlogen, de uitbuiting, de vernietiging van de planeet, en de zinloze ratrace. Dat is voor mij ook een worstelen, maar ik vrees dat het niet anders is. En dat we daar niet goed in zijn geef ik toe. En ik sta zelf ook nergens daarin.

Er is dus nog veel werk aan de winkel…

God sta ons bij…

shalom

Bram

Een nieuw soort van pinksterkerk I

Deze eerder aangekondigde korte reeks van posts is gebaseerd op een engelstalige  blogpost van Samuel Lee, een in een nederlandse migrantenkerk actief zijnde Pinkster-predikant. Hij ziet een aantal sterke maar ook  zwakke punten in de beweging waar hijzelf deel van is, die ikzelf interessant genoeg vind om eens bij stil te staan… (text in italics zijn vertalingen van zijn artikel door Bram zelf)

1. De Heilige Geest

Sam Lee:“Ik ben pinkerchristen omdat ik geloof in de kracht van de Heilige Geest, en ik geloof dat die kracht nog steeds aan het werk is vandaag. Maar aan de andere kant ben ik het niet eens met sommige van mijn pinkstervrienden die de naam van de Heilige Geest misbruiken, als een manier om te doen en te zeggen war ze willen in de naam van de Heilige Geest. De Heilige Geest is deel van de Goddelijke drie-eenheid en tegelijkertijd een machtige kracht. En deze kracht is inderdaad liefde. Ik ben pinksterchristen omdat ik geloof dat liefde het belangrijkste resultaat is van de werken van de Heilige Geest. Jezus drong aan bij zijn discipelen om Jerusalem niet te verlaten en te wachten op de Heilige Geest, die over hen zou komen en de kracht geven om over Hem te getuigen. Meer en meer realiseer ik mij dat het grooste teken van de Heilige Geest inderdaad de kracht van de Liefde is. Liefde is inderdaad een kracht, die vergeeft, bevrijdt, en geneest. De Heilige Geest geeft ons de kracht om zelfs van de onbeminbaren te houden, en om uit te reiken naar de onaanraakbaren.”

De kracht van de pinksterkerk, en het belangrijkste wat ze aan de gemeenschappelijke tafel van het Christendom te brengen heeft, is natuurlijk hun vertrouwdheid met de Heilige geest. Bij sommige kerken is er in de praktijk meer een tweevuldigheid dan een drievuldigheid waar actief in geloofd wordt, of zelfs een theoretische onderbouw van een cessationistische strekking waarbij gezegd wordt dat de bovennatuurlijke gaven van de geest (en elk ingrijpen van God) niet voor deze tijd zijn maar alleen voor de ‘bedeling van de apostelen’ waren  of iets van die strekking. bij anderen wordt er gewoon weinig meer aandacht aan besteed dan een zinnetje in de geloofsbelijdenis, maar bij de pinksterkerk ligt de nadruk juist wel op het ervaren van de kracht van de Heilige Geest, die zoals het woord al zegt met Pinksteren op een speciale manier op de gelovigen werd.

Maar ook in dit soort van charismatische stromingen zijn er ook vele excessen en misbruik geweest, en de correctie en richting die Sam hier geeft lijken me heel belangrijk gezien de praktijk die soms wordt gevolgd. De nadruk mag niet in de eerste plaats liggen op het spektakel van uiterlijke manifestaties of wonderen, maar het grootste teken is de kracht van de liefde, die door ons zou moeten werken, en die als we haar ten volle door ons zouden laten werken het grootste van alle wonderen is. Een liefde die volwassen wordt in een leven dat geleefd wordt door een mens wiens karakter door de Geest gevormd wordt naar de vruchten van de Geest.

Shane Claiborne heeft ooit het vers waarin Jezus zegt over zijn wonderen dat zijn volgelingen ze ook zullen doen, en nog grotere dingen, dat die grotere dingen in die liefde te vinden zijn, en ik geloof dat hij er daarmee niet zo ver naast zit eigenlijk…

2. bovennatuurlijke gaven

Sam Lee: Ik ben Pinksterchristen omdat ik geloof in -en nadruk leg op- de wonderen van de Heilige Geest. Ik kan ze niet ontkennen. Ik heb met mijn eigen ogen mensen gezien die genezen werden van ziektes, sommige zelfs onmiddellijk op het moment dat anderen voor hen baden. Maar op het zelfde moment ben ik het oneens met sommige van mijn medepinksterchristenen die de werken van de Heilige Geest verhandelen. Ik heb het oneens met de commercialisatie van de werken van de Heilige Geest. Ik ben het oneens met het overdreven benadrukken van mirakelen, tekenen en wonderen en tegelijkertijd het nalaten van rechtvaardigheid aan de armen en de onderdrukten. Ik ben het oneens mer diegenen die pentecostelisme praktiseren en tegelijkertijd toch niet in staat zijn om in hun eigen karakter iets te laten zien van de vruchten van de Heilige Geest. Ik ben het oneens met heb die zogenaamd Pinksteren in praktijk brengen maar die niet weten hoe ze hun echtgeno(o)ten, naasten, buren of kinderen moeten behandelen. Het ware Pinksteren verandert ons karakter en geeft ons nederigheid, genade, vrede, en liefde. Deze zijn minstens even belangrijk als wonderen.

Ik kan evenmin als Sam ontkennen dat God soms miraculeus ingrijpt in deze wereld,  en dat we ons daar naar mogen uitstrekken. Ook bijvoorbeeld  profetie en tongentaal Al leg ik daar zelf niet bepaald veel nadruk op, misschien juist omdat ik teveel heb gezien van wat hierboven net beschreven wordt.  Diegenen die nadruk leggen op wonderen zijn soms inderdaad niet de meest wijze personen… En het probleem is dikwijls ook dat er meer beloofd of geclaimd wordt dan er echt gebeurt is, wat een heel opgeklopt sfeertje geeft, waar geen enkele mogelijkheid meer is tot kritische vragen stellen. En dat is echt wel tegengesteld aan nederigheid en de andere vruchten van de Geest. soms lijkt het in bepaalde samenkomsten er ook meer op dat er een massa-trance aanwezig is dan op een aanwezigheid van de Geest…

En ja, dit geeft theologische vraagstukken. Ik ge ervan uit dat wonderen gebeuren, en dat niet alles af te schrijven is (zelf)bedrog zoals mijn sceptische vrienden zouden zeggen, of één of andere ‘hyperplacebo’, of de kracht van suggestie zoals meer new age mensen zouden zeggen. Ik heb enorme vraagtekens waarom soms mensen genezen bij enorme opgeklopte bijbelzwaaiende massa-bezweerders mét privéjet die toch nog enorme sommen geld vragen aan hun publiek in ruil voor genezing. Sommige van die dingen zijn zo tegengesteld aan wat Jezus kwam brengen (en lijken meer op de figuur van Simon de tovenaar uit het nieuwe testament) dat ik het echt niet weet…

Maar los daarvan, Ik geloof dat wonderen zoals genezingen inderdaad deel zijn van het ‘hier en nu’ aspect van het Koninkrijk van God. (Eén van de twee kanten van de ‘already and not yet’ koninkrijkstheologie van vineyard trouwens) en Jezus roept in de evangeliën inderdaad op om bijvoorbeeld voor de zieken te bidden in geloof dat ze genezen. Maar aan de andere kant roept Jezus ook op om te zorgen voor de armen en verdrukten, en als we dat aspect nalaten, jagen we mensen weg uit de kerk. Zeker als we een hoop overdreven macht en lawaai ten toon spreiden..

Een verhaal dat mij nu voor de geest spring komt van Frank Viola, die in één van zijn  boeken beschrijft hoe hij ging eten bij arme migrantenvrienden die niet eens genoeg geld hadden om hun huis te verlichten, en toch door hun kerk verondersteld werden om tienden te betalen. Dat is één van de dingen geweest waardoor Viola de institutionele kerk vaarwel zegde, en inderdaad, als we naar de nieuwtestamentische eerste kerk kijken, daar zouden  de mensen van de kerk voor elkaar zorgen en juist zorgen dat mensen die niet eens genoeg hadden om hun huis te verlichten geholpen zouden worden…

Ik geloof dat we als Christenen vertrouwd zouden moeten zijn met de uitingen van de Geest, maar we moeten er goed mee omgaan… Flashen op alles wat bovennatuurlijk is, of de bovennatuurlijke dingen van de Geest voor ons karretje spannen, of mensen manipuleren hebben weinig te maken met een gezond Christendom, maar eerder een kwalijk occult kantje…  We kunnen hem niet zoals Simon de tovenaar gebruiken voor onze eigen spelletjes, hij zou ons moeten leiden, en ons karakter vormen naar de vruchten van liefde: Vreugde, Vrede, Geduld, Vriendelijkheid, Goedheid, Geloof of vertrouwen, Zachtmoedigheid en  Zelfbeheersing.

Laat ons op een natuurlijk bovennatuurlijke manier op zoek gaan naar God die op nieuwe manieren wil werken, maar laat ons niet proberen om God noch mensen te manipuleren op dat domein, dan zijn we alleen verder verwijderd van wat de bedoeling is…

De Geest gaat waarheen Hij wil… Maar als Hij ergens aan bouwt is het niet aan onze eigen koninkrijkjes, maar aan het Koninkrijk van God, dat geregeerd wordt door liefde en nederigheid, en niet door ons ego of door de macht van instituten!

Galaten 5:22-26 Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof,  zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Er is geen wet die daar iets tegen heeft.  Wie Christus Jezus toebehoort, heeft zijn eigen natuur met alle hartstocht en begeerte aan het kruis geslagen.  Wanneer de Geest ons leven leidt, laten we dan ook de richting volgen die de Geest ons wijst. 26 Laten we elkaar niet uit eigenwaan de voet dwarszetten en elkaar geen kwaad hart toedragen.

shalom

Bram

gemeenschap en/of kerk…

Eén van de voor mij opvallende dingen die Shane Claiborne vrijdag vertelde was over zijn niew monastieke gemeenschap waarin hij leeft (Ik veronderstel dat dat nog steeds ‘the simple way’ is): Hij vertelde over hoe ze samen leven, samen werken, samen bidden, en samen hun leven delen voor de armen in een huis dat vol is van gastvrijheid. Al behouden ze zich ook voor om sabbat te hebben en de deur niet open te doen als dat niet mogelijk is. Maar dus heel de week leven ze samen in Christelijke gemeenschap. En zondag gaan ze allemaal naar hun eigen kerk. De een naar een pinksterkerk, de andere naar de katholieke mis, of de traditionele protestantse kerk, of een huiskerk… Die manier van Eucumene spreekt me enorm aan. Eigenlijk is elke kerk maar een filiaal van de Kerk met grote K, het Lichaam waarvan Jezus zelf het Hoofd is.

Trouwens, ik weet momenteel zelf niet hoe ik dat kan veranderen in de praktijk, maar elke keer als ik hoor of lees over dat Christelijk gemeenschapleven heb ik het gevoel dat ik iets mis. iets dat misschien wel een hele missende dimensie van het evangelie omvat waar ik geen vat op heb momenteel… Als ik naar de eerste kerk kijk, en ik zie hoe ze alles verkochten en uitdeelden en gewoon het Koninkrijk uitleefden, zodat er geen armen en behoeftigen onder hen waren. Hoe ver van mijn leven en de manier van kerk-zijn die ik ken is dat niet..

Ik moet opeens ook denken aan iets dat Andrew Jones, de rondreizende missioloog me vertelde toen hij hier aan de Schelde kampeerde met zijn gezin. Hij vertelde over een groeiende beweging van Christenen ergens in Indië, waar ze geen zondagsamenkomst hebben. Het gaat om arme mensen, die elkaar door de week zien, en samenkomen in huizen en zo door de week, als de Christenen in Handelingen die elke dag bij mekaar kwamen om te bidden en het brood te delen. Ze hebben zoveel gemeenschap dat ze geen behoefte hebben aan zondagsamenkomsten.

Misschien hebben zij wel het beste deel gekozen.

Heer ontferm U…

shalom

Bram

verslag symposium met Shane Claiborne II

zie ook part 1

De reden van het “another world is possible” symposium was de verschijning van de nederlandse versie van zijn boek “the irresistible revolution”. In het nederlands wordt dat om één of andere reden “hoe Jezus de wereld op zijn kop zetten (en ook mijn leven)” waarbij niet Jezus, maar wel de drukker, de voorpagina ook op zijn kop heeft gezet.

Dat is dus het boek dat ik iedereen aanraad te lezen (als het kan in het engels). Zowel Christenen als niet-christenen zullen er een heel ander beeld aan overhouden van het Christendom zoals het ook kan zijn(en misschien zou moeten) zijn. Shane is gewoon een simpele poging om Jezus te volgen, en volgens Jim Wallis (in het voorwoord van de engelse uitgave) een goed voorbeeld van de uitspraak “be careful what you pray for!”.

Op zich is hij al een opvallende figuur, met zijn zelfgemaakte kleren, zijn dreads en zijn onafscheidelijke hoofddoekje. Maar het laatste wat hij wil is cool gevonden worden (toen hij zichzelf zo voorgsteld hoorde heeft hij ooit zelfs zij dreads afgeknipt)

shane is opgegroeid ergens in de Amerikaanse bible belt, en zat als tiener diep vast in wat hijzelf ‘pop Christianity’ noemt, de amerikaanse christelijke commerciële subcultuur. Op een bepaald moment op een zomerkamp gaat hij naar voren om ‘born again’ te worden, en dat bevalt hem zo goed dat hij dat ieder jaar opnieuw doet, misschien wel zeven keer of zo. (Hij raadt het ook iedereen aan)

Maar op een bepaald moment kwam de vraag ‘hoe leeft een Christen?’ er waren genoeg regels wat niet te doen, maar op de vraag hoe Christelijk discipelschap er wel uit zag kwam er geen bevredigend antwoord. Uiteindelijk belandt hij in een bijbelschool, en daar komt hij met zijn vrienden na het lezen van moeder Theresa terecht bij de daklozen en armen op de straten van de binnenstad. Dan blijkt opeens dat een groep dakloze families zich in een kathedraal heeft gevestigd en er door het bisdom uitgegooid gaat worden. Hij en zijn medestudenten zetten een hele actie op touw, en de gezinnen mogen uiteindelijk blijen en krijgen op het einde toch huisvesting.

Na dat verhaal gaat hij nog meer op zoek naar het navolgen van Christus; en besluit hij naar Moeder Theresa te gaan, wat een indrukwekkende zomer tussen de stervenden en melaatsen oplevert. De schok met willow Creek waar hij daarna terecht komt is soms redelijk groot, al zal Shane nooit overdrijven met kritiek en heeft hij veel positieve dingen te zeggen over Willow.

Een volgende hoogtepunt van het verhaal is wanneer hij, in volle oorlogstijd, naar Bagdad gaat met een team van de Christian peacemakers. Terwijl zijn eigen land bommen dropt, is hij aanwezig met de bewoners om samen te lijden. Op een bepaald moment is er een kinderfeestje voor een verjaardag, en de bommen beginnen te vallen in de omgeving. Dat soort van verhalen zijn echt bloedstollend. (De psalters hebben er het nummer Amal over geschreven, dat niet echt easy listening is)

Nu leeft shane (als hij niet rondtrekt om te spreken) in een nieuw monastieke gemeenschap ‘the simple way’ tussen de armen in Philadelphia. Een groot deel van zijn boodschap ging ook over leven in gemeenschap als Christen. Maar het meest opvallende aan Shan als verteller is de echtheid van het plezier. Je ziet aan Hem, en aan zijn mede-verteller Christ Haw, een heel nieuwe invulling van het concept ‘de vreugde van de Heer’.

shalom

Bram

verslag symposium met Shane Claiborne

Vrijdag was ik aanwezig op het “another world is possible” symposium met Shane Claiborne in Diemen, Nederland. Een dag die zeker de moeite waard was, en daarvan nu dus een verslagje.

Shane Claiborne is een speciaal geval, en niet alleen vanwege zijn dreadlocks en zelfgemaakte kleding. Een volgeling van Jezus die niet zomaar in een hokje te duwen is, en die de voetsporen van zijn Meester gevolgd heeft tot bij Moeder Theresa in de sloppenwijken van Calcutta, de megachurch van Willow creek, de arme buurten van Philadelphia, en bij de gebombardeerden in Bagdad op het moment dat zijn eigen leger daar bommen liet vallen. een ‘ordinary radical’ zoals hij zichzelf noemt. Hij is tot zijn eigen verbazing bekend geworden als vertegenwoordiger van de ‘new monasticism’ beweging, en zijn boek ‘the irresistible revolution’ is een bestseller, maar al zijn royalties geeft hij weg aan een indrukwekkende lijst van leefgemeenschappen en christelijke organisaties.

Dan terug naar het symposium. Dat was een samenwerking tussen time to turn en het ‘emerging netwerk‘, de kleine overkoepelende organisatie van de nederlandse emerging church (iets wat we in België zelfs niet hebben). Het was de eerste keer dat ik op dat soort van ‘emerging church’ evenementen was, maar mijn interesse naar meer is wel gewekt. Het symposium was eigenlijk ter gelegenheid van het uitkomen van de nederlandse vertaling van zijn boek, dat in het nederlands ‘Hoe  Jezus de wereld op zijn kop zet (en mijn leven erbij)’, een boek dat ik iedereen aanraad om te lezen, maar voor diegenen die het engels voldoende machtig zijn raad ik de originele versie aan.

Het eerste deel was een praatje van Shane waarin hij zijn verhaal vertelde, zoals ik dat hierboven al een beetje heb samengevat (in de volgende post ga ik dat iets grondiger doen). Hij is een enorm inspirerende verteller (met een heel speciaal lachje, iedereen die hem al heeft gehoord zal dat beamen) die ook nog genoeg verhalen te vertellen heeft. Zelfs al kende ik de meeste verhalen wel (ik heb 3 boeken van hem gelezen: the irresistible revolution, jesus for president en becoming the answers to our prayers) toch bleef het boeiend om naar te luisteren.

Het tweede deel was een forumgesprek met Shane en een aantal prominente nederlandse christelijke figuren. Persoonlijk vond ik dat minder interessant, maar ik denk dat een deel van het probleem lag in de engelse taal die voor de conversatie gebruikt werd. (ikzelf heb altijd minstens een paar dagen nodig voor ik vlot engels kan spreken, dus ik begrijp dat zeker)

Dan kwam er eten, organisch en fair-trade, en behalve de vis nog vegetarisch ook. Waarschijnlijk was dat deel van de invloed van time to turn. Het merendeel van het eten was echt wel lekker, er was onder andere griekse salade en aardappelsla, maar de dingen die eruit zagen als gehaktballen konden mij minder bekoren. Maar ik ben niet genoeg bekend met vegetarisch eten wss…

Na het eten kwam er een duo-gesprek van Shane samen met zijn maatje Chris Haw, mede-auteur van het boek ‘Jesus for president’, dat veel meer theologische diepgang had. Chris is een heel zinnige theoloog, en hij zette een framewerk op poten beginnende bij genesis over God die iets probeert te doen aan het geweld in deze wereld. Iedereen uitmoorden en opnieuw beginnen (Noach) of een groot rijk opbouwen (Babel) is niet de oplossing, en uiteindelijk begint Hij heel klein met 2 mensen uit te roepen uit hun omgeving, en zo begint de revolutie die uitmondt in Gods Koninkrijk met Abraham en Sarah. De roeping van abraham, waar wij nog steeds in delen, houdt trouwens in dat wij gezegend zijn om de rest van de wereld te laten delen in die zegen. en het koninkrijk staat dikwijls helemaal haaks op de koninkrijken van de wereld.

Uiteindelijk werd er afgesloten met een vragenronde, die direct heel zwaar begon met een vraag over Christenen en militair zijn. De toon was gezet voor een diepgaande en theologische vragenronde die onder andere over christelijke naastenliefde, geweldloosheid, kerkstructuren en de praktijk van gemeenschapleven ging. Wel viel het op dat de Amerikaanse situatie heel anders is dan de europese, en sommige vragen kregen dus een antwoord dat niet 100% relevant was (zij het op zich wel interessant…)

Een zeer interessante en inspirerende dag was alweer gedaan, en ik vraag me nog steeds af waar ik eigenlijk mee bezig ben…. Ik wil time to turn, het emerging netwerk én de kerk in wiens gebouw het doorging bedanken voor het organiseren van deze speciale dag.

shalom

Bram

Neo-monastiek (new monasticism)

dag beste ingebeelde lezertjes;

Voor diegenen die niet zoals ik vanalle christelijke stromingen hebben onderzocht de laatste tijd, zullen sommige woorden en namen die ik gebruik redelijk onbekend zijn, daarom gaan we er eens een paar verklaren, we beginnen met het ‘new monasticism’, waarvoor ik het nederlandse woord ‘neo-monastiek’ voorstel (als zelfstandig en bijvoelgijk naamwoord) want er bestaat voorzover ik weet geen nederlandse term voor. De engelse term is trouwens op die manier ook maar in gebruik sinds 2004 trouwens.

Mijn kennismaking met het idee kwam van het levensveranderende boek ‘the irresistible revolution’ van Shane Claiborne, die zelf leeft in een nieuw-monastieke gemeenschap ‘the simple way’, maar er zijn veel meer interessante dingen over de beweging te zeggen. Nieuwe monastiek, dat gaat dus over een soort van ‘nieuwe monniken’, en een nieuw soort van kloosterleven… Op zich is dat idee al iets redelijk speciaals in deze wereld, ik denk dat er bijvoorbeeld in belgië heel weinig roepingen zijn in de kloosterordes, als er al zijn, veel kloosterordes zijn aan het vergrijzen tot de laatste het licht uit doet… Ook is het heel opvallend dat monniken in het christendom wel algemeen voorkomen bij katholieken en orthodoxen, maar zo goed als afwezig zijn in protestantse kerken en alle afgeleiden daarvan; de eerste kwamen op in de anglicaanse kerk rond 1850, en bij andere protestantse orden, meestal lutherse spreken we van meestal heel kleine pogingen vanaf iets voor de jaren 50 vorige eeuw. De bekendste nieuwkomer is evenwel de eucemenische orde van Taizé, die waarchijnlijk zonder al te veel concurrentie de meest opvallende nieuwe kloosterorde van de 20ste eeuw is.

Maar de beweging waar shane Claiborne ongewild de woordvoerder van werd door zijn eerste boek te schrijven is nog net iets anders. De neo-monastiek mag dan eucemenisch zijn, maar veel van de inspiratie komt uit protestantse hoeken van het christendom die eigenlijk absoluut geen kloosterneigingen kennen: Claiborne zelf is een (post-)evangelical met onder andere roots in Willow Creek, en de ‘missio dei’ gemeenschap heeft zich aangesloten bij de mennonieten (anabaptisme), en de hele beweging wordt ook wel gelinkt met de ‘emerging church’ door sommigen, en er zijn ook banden met de katholieke kerk, al was het door de inspiratie van mensen als Dorothy day, Moeder Theresa, en de traditie van bijvoorbeeld St-Fransiscus en St-Benedictus…

Waar gaat het om? Om mensen die als Christen samen in gemeenschap leven, bidden en zorgen voor hun medemens. Dat moet niet als celibatair zijn, getrouwde koppels al dan niet met kinderen kunnen evengoed deel zijn van een neo-monastieke gemeenschap, en die zowel betrokken willen zijn bij de mensen die niet meekunnen in de maatschappij, als een ‘gedisciplineerd complentatief leven’ willen leiden. Niet dat daarom de leden altijd in hetzelfde huis wonen, of dat ze niet zouden werken verder, maar die twee dingen zijn wel heel belangrijk. Verder kunnen we heel wat leren over de beweging van de de twaalf principes van de neo-monastiek, zoals in 2004 geformuleerd op een conferentie die het officiële begin van de beweging vormde:

1- Verhuizen naar door het ‘Rijk’ verlaten plaatsen.
2- Delen van economische middelen met leden van de gemeenschap en de behoeftigen.
3- Gastvrijheid ten opzichte van de vreemdeling.
4- Aan de kaak stellen van raciale scheiding binnen de kerk en de samenleving, en actieve inzet voor rechtvaardigheid.
5- Nederige onderwerping aan Christus’ lichaam, de kerk.
6- Actieve vorming van leden van de gemeenschap als discipelen van Christus en gehoorzaamheid aan de regels die in de gemeenschap gelden.
7- Het bevorderen van een gezamenlijk leven van gemeenschapsleden.
8- Steun voor celibataire singles naast monogaam getrouwde koppels en hun kinderen.
9- Wonen in de directe omgeving van leden van de gemeenschap die leven volgens dezelfde regels.
10- Zorg dragen voor de schepping die God ons heeft gegeven en ondersteunen van lokale economie.
11- Bevorderen van vrede te midden van geweld en geweld oplossen binnen de gemeenschap in de geest van mattheus 18.
12- Toewijding aan een gedisciplineerd contemplatief leven.

Daar kunnen we verschillende opmerkingen bij maken. Bij regel 1 zien we dat het woord ‘Rijk’ (empire) gebruikt wordt, dit in navolging van de woorden van de eerste Christenen in het romeinse rijk(en bepaalde Christen-anarchisten), waarbij de US of A bekeken worden als een equivalent daarvan. Ook het gemeenschappelijk delen van goederen is in de eerste plaats afkomstig van de kerk uit handelingen… De grote verschillen met de ‘echte’ kloosters is dat er geen echte geloften zijn (van celibaat, armoede, gehoorzaamheid bij de meeste ordes) dat er meestal geen speciaal habijt is qua kledij, en dat er ook getrouwde mensen toegelaten worden, iets dat wel voorkwam bij bepaalde oude keltische kloosters, maar toch wel uitzonderlijk is. Ook zijn de leden zoals duidelijk is geen echte ‘geestelijken’, maar leken…

Op zich zijn er natuurlijk ook overeenkomsten met christelijke hippie-communes, die waarschijnlijk ook wel zulle bijgedragen hebben tot het ontstaan van deze beweging. De elementen van uit de wereld gaan, en in gemeenschap samenleven komen we hier ook al tegen, maar de nieuwe elementen van sterke nadruk op zowel sociale betrokkenheid als een gestructureerd contemplatief leven zijn denk ik wel de sterkste kenmenken van de beweging, en ook diegene die het monastieke karakter vormen, en een brug leggen met de traditie van bepaalde kloosterorden. Verder is ook de invloed van anabaptisme duidelijk, met een nadruk op de bergrede, en leven volgens de woorden van Jezus, en een oproep tot geweldloosheid, wat mooi overvloeit in een ‘uit de wereld, maar wel ten dienste van de mensen’ dat actieve kloosterordes altijd hebben gehad…

Dat kan bij mij niet anders doen dan inspireren!!

shalom

Bram

zie ook :

artikel in trouw.nl
new monasticism
jesus manifesto

Het Koninkrijk: shane claiborne, mijn vineyard roots, …

voor diegenen die het nog niet doorhadden, de laatste tijd heb ik vanalle leesvoer gehad uit diverse christelijke hoeken. Eén stroming die me interesseert is die Greg boyd een ‘grassroots Kingdom movement’ noemt, onder andere shane claiborne, de new monastics, en andere Christenen die, gebaseerd op de woorden van Jezus, willen bouwen aan het koninkrijk van God in deze wereld.

Dat koninkrijksidee, waar ikzelf ook al lang visie voor heb; is soms helemaal niet zo logisch voor alle Christenen, bijvoorbeeld sommige dispensationalisten zullen zeggen dat het Koninkrijk waar Jezus over praatte alleen voor Israel was, en afgewezen geweest is, en dat het koninkrijk pas op aarde zal komen in het duizendjarig rijk, na de opname en de verdrukking en weet ik wat nog allemaal… Maar omdat ik wel wat heb rondgehangen in vineyard-kringen, heb ikzelf al veel gehoord over het Koninkrijk van God, zoals de evangeliën het leren.

Nu was ik toen ik jonger was, als zoon van een vinyard-voorganger die op vanalle vineyard-conferenties en zo was, niet altijd bepaald overgeinteresseerd in de vineyard, omdat ze naar mijn gevoel teveel bezig waren over ‘de vineyard’. Zo een beetje zoals de ‘emerging church blogosphere’, waar wel zinnige dingen gezegd worden, maar na een tijdje komt het enorm mijn oren uit om emerging dit en emerging dat te moeten lezen heel de tijd… Op die manier heeft het hele vineyard gedoe mij een beetje geirriteerd omdat ze teveel over zichzelf bezig waren, in vineyard doen we dit, in vineyard waarderen we dat… Misschien ten onrechte, dat weet ik niet… Maar dat was mijn indruk die ik soms had toen ik jonger was. Ach, de rebelse jeugd…

Maar wat bijvoorbeeld wel interessant was, zijn sommige dingen die ik gehoord heb over de persoon van John Wimber, zeker hoe hij begonnen is. Wat mij altijd is bijgebleven is een verhaaltje (dat ik nergens op het net gevonden heb, dus ik parafraseer het uit een ver geheugen) waar de uitdrukking “doin’ the stuff”, die in vineyard blijkbaar wel veel gebruikt wordt, vandaan komt:
John als jonge bekeerling was de bijbel aan het lezen, en las in dat vreemde boek over Jezus, die zieken genas, boze geesten uitdreef, rondhing met zondaars en outcasts, en het over ‘zorgen voor de minsten mijns broeders’, en las dat Jezus zijn volgelingen opdroeg om hetzelfde te doen… Dus ging hij naar de gemeenteleiding en vroeg zoiets van – “when are we gonna do the stuff”?
– “what stuff?”
– “you know… like in the bible, healing the sick, casting out demons, handg out with the sinners ans stuff”
– “ehhhh…”
Toen kwam er een hele uileg over dat ze dat soort dingen eigenlijk niet deden, en waarschijnlijk de redenen en zo… Maar John wimber heeft de dingen die visie van Jezus deed nooit losgelaten,en dat is later, naast die andere nadruk op aanbidding (iets waar ik het nu niet over ga hebben, moet me nog bezinnen over dat onderwerp…), een basis geweest van hoe hij kerk zag. Een Koninkrijksvisie, waarin uiten van liefde aan mensen in nood belangrijk was. Een Charismatische benadering ook, want Wimber is bekend geworden doordat hij leerde dat we in de praktijk van alledag kunnen bidden voor Gods optreden, voor wonderen zoals genezingen of zelfs uitdrijven van demonen… en het werkte nog ook.

Een andere uitspraak van John Wimber die mij bijgebleven is, ging over zijn visie voor het hele Koninkrijk, de Kerk, waarbinnen Vineyard maar een klein deeltje is, en John wimber verwachtte ook niet dat zijn beweging voor altijd zou blijven bestaan, blijkbaar achtte hij een levensduur van 20 jaar genoeg. En dat was meer dan 20 jaar geleden dat hij dat zei… Hij stelde het belang van de Kerk, of het Koninkrijk, boven dat van zijn eigen beweging… Ik denk dat we daar ook van kunnen leren als Christen… Op zich hou ik wel van het idee ‘wij leggen deze nadrukken als Christen, maar we waarderen andere Christenen die andere nadrukken leggen, en andere bijbelinterpretaties even hard, en we zijn allemaal Zijn kinderen, die aan Zijn Koninkrijk moeten bouwen samen, we zijn allemaal deel van 1 Kerk, 1 Koninkrijk’.

Nu wat is de connectie tussen wat Greg Boyd ergens de ‘grassroots kingdom movement’ noemt, zoals shane Claiborne en de new monastics, en de koninkrijksvisie van vineyard? Heel veel, eigenlijk lijken ze redelijk op mekaar, al zijn er wel heel andere nadrukken, bij vineyard ligt er een charismatische, bovennatuurlijke nadruk op de doorbraak van het Koninkrijk, en bij de new monastics ligt de nadruk op het menselijke gemeenschapsaspect, op Jezus volgen en groeien in liefde voor de ‘minsten’.

Twee Kanten van het Koninkrijk… Ik denk dat ze mekaar kunnen aanvullen… En dat zou heel interessant zijn… Ondertussen blijven we bidden:

Onze Vader in de Hemel
Uw Koninkrijk Kome
en Uw wil geschiede op aarde als in de hemel
Amen

shalom

Bram

Shane Claiborne Litany – Catalyst

zie de video op http://youtube.com/watch?v=Akc_7O9A9-I

en wees stil

of doe mee met de ‘all’

shalom

Bram

(thanx to nikolaj)

text:
ONE: Lamb of God, You take away the sins of the world
ALL: Have mercy on us
ONE: Lamb of God, You take away the sins of the world
ALL: Free us from bondage to sin and death
ONE: Lamb of God, You take away the sins of the world
ALL: Hear our prayers prince of peace
ONE: For the victims of war
ALL: Have mercy
ONE: Women, men, and children
ALL: Have mercy
ONE: The maimed and the crippled
ALL: Have mercy
ONE: The abandoned and the homeless
ALL: Have mercy
ONE: The imprisoned and the tortured
ALL: Have mercy
ONE: The widowed and the orphaned
ALL: Have mercy
ONE: The bleeding and the dying
ALL: Have mercy
ONE: The weary and the desperate
ALL: Have mercy
ONE: The lost and the forsaken
ALL: Have mercy
ONE: Oh God have mercy on us sinners
ALL: Forgive us for we know not we do
ONE: For our scorched and blackened earth
ALL: Forgive us
ONE: For the scandal of billions wasted in war
ALL: Forgive us
ONE: For our arms makers and our arms dealers
ALL: Forgive us
ONE: For our Caesars and our Herods
ALL: Forgive us
ONE: For the violence that is rooted in our own hearts
ALL: Forgive us
ONE: For the times that we turn others into enemies
ALL: Forgive us
ONE: Deliver us oh God
ALL: Turn our feet to the way of peace
ONE and ALL: Hear our prayer, grant us peace
ONE: From the arrogance of power
ALL: Deliver us
ONE: From the myth of redemptive violence
ALL: Deliver us
ONE: From the tyranny of greed
ALL: Deliver us
ONE: From the ugliness of racism
ALL: Deliver us
ONE: From the cancer of hatred
ALL: Deliver us
ONE: From the seduction of wealth
ALL: Deliver us
ONE: From the addiction of control
ALL: Deliver us
ONE: From the idolatry of nationalism
ALL: Deliver us
ONE: From the paralysis of cynicism
ALL: Deliver us
ONE: From the violence of apathy
ALL: Deliver us
ONE: From the ghettos of poverty
ALL: Deliver us
ONE: From the ghettos of wealth
ALL: Deliver us
ONE: From the lack of imagination
ALL: Deliver us
ONE: Deliver us oh God
ALL: Turn our feet to the way of peace
ONE: We will not conform to the patterns of this world
ALL: Let us be transformed by the renewing of our minds
ONE: With the help of God’s grace
ALL: Let us resist evil wherever we find it
ONE: With the waging of war
ALL: We will not comply
ONE: With the legalization of murder
ALL: We will not comply
ONE: With the slaughter of innocents
ALL: We will not comply
ONE: With laws that betray human life
ALL: We will not comply
ONE: With the destruction of community
ALL: We will not comply
ONE: With the pointing finger and malicious talk
ALL: We will not comply
ONE: With the idea that happiness must be purchased
ALL: We will not comply
ONE: With the ravaging of the earth
ALL: We will not comply
ONE: With principalities and powers that oppress
ALL: We will not comply
ONE: With the destructions of peoples
ALL: We will not comply
ONE: With the raping of women
ALL: We will not comply
ONE: With governments that kill
ALL: We will not comply
ONE: With the theology of empire
ALL: We will not comply
ONE: With the business of militarism
ALL: We will not comply
ONE: With the hording of riches
ALL: We will not comply
ONE: With the dissemination of fear
ALL: We will not comply
ONE: But today we pledge our ultimate allegiance to the Kingdom of God
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the peace that is not like Rome’s
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the gospel of enemy love
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the kingdom of the poor and the broken
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the King who loves His enemies so much he died for them
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the least of these with whom Christ dwells
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the transnational church that transcends artificial borders of nations
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the refugee of Nazareth
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the homeless rabbi who had no place to lay his head
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the cross rather than the sword
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the banner of love above any flag
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the one who rules with a towel rather than an iron fist
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the one who rides a donkey rather than a war horse
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the revolution that sets both oppressed and oppressors free
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the way that leads to life
ALL: We pledge allegiance
ONE: To the slaughtered lamb
ALL: We pledge allegiance
ONE: And we together proclaim His praises from the margins of the empire to the centers of wealth and power: ALL: Long live the Slaughtered Lamb