De gevaarlijke irrationaliteit van ‘winstoptimalisatie eerst’.

When the Last Tree Is Cut Down, the Last Fish Eaten, and the Last Stream Poisoned, You Will Realize That You Cannot Eat Money (Indiaans spreekwoord)

Each one lost
is everyone’s loss you see
each one lost is a vital part of you and me
(Bruce Cockburn)

Ik las net een een interessant stukje op low impact man over het nut van stadslandbouw, en de  functies daarvan, waarvan ook de economische functie:

Tenslotte bleek ook dat stadslandbouw een ‘politieke functie’ kan hebben. Dit door te produceren buiten het dominante commercieel systeem, door zelf voedsel te telen en te verwerken, door voedselproductie terug uit het kapitalistisch model te halen.

Wat dat laatste betreft had ik toch een meningsverschil met Xavier Gellynck, een landbouwecononoom van de UGent. Hij vond dat een aantal mensen rond te tafel te veel vanuit emoties reageerden en stelde dat ons huidig voedselsysteem toch een erg efficiënt en rationeel systeem is waardoor het lukt onze bevolking ruimschoots te voeden. Toen ik vroeg om uit te leggen wat er rationeel is aan een systeem waar een derde van het voedsel wordt weggegooid, waar bijna een miljard mensen te weinig eten hebben en 1,2 miljard last heeft van obesitas, waar ontbossing en methaanproductie nefaste gevolgen hebben voor het klimaat en waar watervoorraden en bodem onherstelbare schade oplopen door de grootschalige productiemethodes was het antwoord dat het inderdaad logisch en rationeel is vanuit het oogpunt van winstmaximalisatie. En dit is nu eenmaal het leidend principe in onze wereld.

Een eerlijk antwoord in elk geval, wat impliceert dat zolang winstmaximalisatie als rationeel wordt gezien al de rest moet wijken. Ik hoop dus dat de studenten in de zaal begrepen hebben dat het over veel meer gaat dan tomaten kweken in pet-flessen. Het gaat uiteindelijk om het in vraag stellen van een verwoestend voedselsysteem en het lokaal opbouwen van alternatieven. Voedsel kan dus een belangrijke rol spelen in de noodzakelijke transitie. De keuze voor wat je eet is dus meer een meer een politieke daad.

Behoorlijk beangstigend en allesbehalve rationeel vind ik die manier van denken, en een beetje beschamend voor zij die in de neo-verlichtingstraditie ronddartelen dat ze het idee van de rationaliteit op deze manier laten verwateren en ontzenuwen.  Rationeel zou zijn om naar alle factoren te kijken en ze allemaal hun belang te geven, en winstbejag, zeker als het maar voor een kleine elite is, als een redelijk lage menselijke drift laten balanceren door en zelfs overschaduwen met meer belangrijke dingen als zorg voor onze gezondheid, het millieu, onze broers en zussen die ergens geboren zijn waar ze het minder goed hebber, etc…  De economie is een realiteit, ja, maar zeker niet de enige, en op termijn ook niet de belangrijkste.  Dat mensen door het onrecht in onze economische systemen die gebaseerd zijn op winstoptimalisatie sterven, en dat hele ecosystemen kapotgaan laat zien dat het laten primeren van winstoptimalisatie boven alles niet alleen irrationeel is, maar ook suïcidaal, waarbij het spijtig genoeg  niet de mensen die wel profiteren van de winst treft, maar vooral andere mensen, niet-menselijke aardlingen en ecosystemen. De realiteit is veel groter dan de economie, en dieren die uitsterven, kinderen die van de honger sterven terwijl er eten wordt weggegooid, zeeëen die opwarmen en verzuren, mensen die lijden aan allerlei welvaartsziekten door de ongezondheid van ons industrieel eten zijn meer reëel dan een ‘idee als geld dat vooral tussen onze oren bestaat.

In de oude tijden waren en barbaren die kinderen offerden aan de Moloch, wat een barbaars en dom idee was, maar niet zo barbaars en dom als een planeet (en heel veel medemensen) opofferen aan een kinderachtig idee als ‘winstoptimalisatie’, op zich een leugenachtig woord, als een paar mensen ergens geldelijke winst mee maken en al de rest verliest is er globaal gezien als we rationeel kijken helemaal GEEN WINST. Eigenlijk is het alleen weer een nieuwe incarnatie van wat Jezus de Mammon noemde…

Om een andere spreuk die van Jezus stamt te reparafraseren: ‘De mens (en de natuur)  is er niet voor de economie, de economie is er voor de mens (en de natuur)’. De ‘wetten van de markt’ zoals die door sommigen worden geïnterpreteerd zijn geen ijzeren wetten die gevolgd moeten worden voor alles. De menselijkheid moet voor alles, en de moderne wetenschap en techniek is op een heel gesofistikeerde manier in staat om allerlei natuurwetten te omzeilen, dus waarom zouden we de ‘economische wetten’ als een in steen gegoten wet zien?

Eigenlijk is het helemaal niet grappig, we sturen de planeet naar de haaien (die zelf ook uitsterven) en doen nog of het rationeel is ook. Spijtig dat hiermee heel de basis van het verlichtingsdenken waar ze zich op willen baseren mee wordt ondergraven, want uiteindelijk is het alleen maar het verdedigen van een irrationele traditie. Heel dit valse evangelie van winstoptimalisatie is gewoon een dominante manier van denken in onze cultuur die het status quo en bepaalde mensen die her zelf het meeste uithalen beschermt terwijl de rest van de schepping eronder lijdt en kreunt!

We moeten deze leugen en dit kinderlijk gecentreerd denken ontmaskeren voor het onze planeet kost!

peace

Bram

De Moa, symbool van moeder aarde?

Een stukje van wikipedia over de Moa’s, die ooit Nieuw-Zeeland bevolkten, dat ik trouwens al eens eerder geciteerd heb in een post over de ook genoemde Adelaar van Haast.  Het is een verhaal waar ik nog steeds niet bij kan, maar blijkbaar doet het verder niemand en is het maar een voetnootje van de geschiedenis van onze zuster, moeder aarde.

De moa’s waren grote niet-vliegende vogels die leefden in Nieuw-Zeeland. Er zijn op dit moment elf soorten bekend. In Nieuw-Zeeland namen zij de plaats in van de grote plantenetende zoogdieren die in de rest van de wereld gevonden konden worden, maar afwezig waren in Nieuw-Zeeland. Meer dan 2 miljoen jaar geleden waren deze vogels de dominante soorten in Nieuw-Zeeland, waarbij ze elk soort leefgebied bezetten, van zeeniveau tot in de hoge Nieuw-Zeelandse bergen.

De verschillende soorten moa’s hadden alleen de Haasts arend (Harpagornis moorei) te vrezen, voor de komst van de mens. Deze reusachtige roofvogel was de grootste adelaar die ooit geleefd heeft.

Ondanks sporen van een vroeger contact lijken de eerste Polynesische nederzettingen van Nieuw-Zeeland ontstaan te zijn in de late 13e eeuw. Deze Polynesische mensen waren de voorouders van de moderne Maori. Deze mensen bejaagden de moa’s sterk, wat de achteruitgang van de moapopulatie veroorzaakte. Moa’s waren net zoals andere grote langzaam voortplantende vogels kwetsbaar voor menselijke jacht. Andere oorzaken die de achteruitgang van de populaties veroorzaakten waren de toenemende menselijke bevolkingsgroei en het verlies van leefgebied doordat de vroege kolonisten de bossen kapten. De moa verdween van het menu van de Maori na 50-160 jaar en binnen 200 jaar van menselijke kolonisatie raakten de verschillende moa-soorten uitgestorven en vergeten.

Sta er eens even bij stil. Een land (eigenlijk twee eilanden) dat bevolkt wordt door reuzenvogels van verschillende  elf of meer soorten. Na de kolonisatie worden deze als voedsel gebruikt, maar na één of twee mensenmlevens is dit niet meer mogelijk omdat ze te zeldzaam zijn, en twee eeuwen later zijn ze uitgestorven en verdwenen naar het rijk van mythen en legenden.

Het gaat misschien een heel stuk trager, maar ik vrees dat ons globaal ecosysteem momenteel voor Moa aan het spelen is… Neem als voorbeeld onze beschaving zijn verslaving aan aardolie. Wij kunnen ons niet anders voorstellen dan er afhankelijk van te zijn, maar daarin zijn we niets anders dan een stelletje inboorlingen dat Moa-stoofpot opdient alsof het altijd zo geweest is en altijd zo zal zijn. Hoe dom zijn we? Ik mag dan sceptisch zijn soms over de almacht van wetenschap en techniek, ik geloof dat we als mens zeker in staat zijn om genoeg energiebronnen te vinden die hernieuwbaar zijn.

Zowiezo zijn we op de manier dat we nu bezig zijn roofbouw aan het plegen. Als iedereen dezelfde levensstandaard zou willen die wij hier in het Westen hebben (ook ik, die relatief ‘arm’ ben) zouden we meer planeten moeten hebben. En bovendien is ons type van wereldeconomie onmogelijk zonder goedkope arbeid in arme landen. Onze systemen zijn gebaseerd op onrecht en ongelijkheid, en op directe roofbouw soms. We zijn officieel de grootse massa-uitsterving sinds het verdwijnen van de dinosaurussen.

Ik weet niet of de Moa even lekker smaakte als een sushi met tonijn, mijn dochtertje zal als ze zo oud is als ik nu ben in geen geval in staat zijn om een goedkoop blikje tonijn te kopen in de Aldi zoals ik dat kan doen, maar als er nog tonijnen zijn dan zullen ze zeldzame beesten zijn.

Gaat Homo sapiens echt blijven doorrijden tegen 120 in een doodlopende straat?

Waarom doet dit ons niets?

WAAROM DOET DIT ONS NIETS????????

Schepper, wees ons genadig

Bram

een groene tertio (met mezelf)

Het katholieke blad Tertio staat deze week in een groen thema, met onder andere artikelen over ecologie en sociale rechtvaardigheid. Het verbaast mij altijd dat zoiets een nieuw idee zou zijn voor Christenen, en eerlijk gezegd zou ik zelf verwachten van onze katholieke vrienden dat zo’n onderwerp nu niet bepaald controversieel is. Maar zoals de acties van Ecokerk doen vermoeden is het onderwerp toch iets dat nog steeds sterk moet aangekaart worden…

Misschien ben ik te optimistisch. Maar zo heb ik zelf de katholieke kerk leren kennen als kind. In een katholieke lagere school was er veel aandacht voor broederlijk delen en naastenliefde, maar diezelfde leraars hadden ook veel aandacht voor millieubehoud en zorg voor de natuur. Misschien dat het een meer persoonlijke nadruk was van de onderwijzers zelf, maar het is zeker iets positief dat ik heb meegekregen uit het katholiek onderwijs als kind, waar broederlijk delen en WWF hand in hand gingen.

Ook in het middelbaar, toen ik zelf een tijdje in de werkgroep broederlijk delen zat, leken deze onderwerpen belangrijk te zijn. (Belangrijker dan het expliciet Christelijke soms…) en met het tonen van films als jungleburger, over het vernietigen van het regenwoud om er hamburgers te maken, en de invloed op millieu en de mensen daar, werd de connectie tussen millieuzorg en sociale rechtvaardigheid bij mij snel gelegd, toen al.

Ik heb altijd gedacht dat dat logisch was, en het is één van de dingen die ik geleerd heb waar ik het katholiek onderwijs voor wil bedanken.

Anyway, wie de link al bekeken had naar Tertio: op de laatste paginga staat een interview met ondergetekende. Vraag me niet waarom ze van alle mensen op de planeet mij gecontacteerd hebben, maar dat is gebeurd…

groeten

Bram

Onze zuster, moeder Aarde

(Omdat dat katholieke kerk binnenkort bezig is met de Ecokerk-actie ‘de aarde op vakantie’ dacht ik dat ik bij wijze van bijval deze blogpost van op mijn Engelse blog best eens kon vertalen!)

En dan nu iets heel anders, maar daarom niet minder belangrijk, namelijk hoe bekijken en behandelen we onze zuster, Moeder Aarde, als Christenen?

Voor zij die denken dat het gebruiken van een titel als deze geïnspireerd is op vage new-age ideëen en pantheïstische Gaia-verering, je mag nog twee keer raden. Maar in feite citeer ik hier één van de belangrijkste en invloedrijkste Christenen van de laatste 2000 jaar, Fransiscus van Assisi, in zijn bekende zonnelied.

Dit lied/gebed is zo belangrijk dat ik hier de hele tekst geef:

Allerhoogste, almachtige, goede Heer,

van U zijn de lof, de roem, de eer en alle zegen.

U alleen, Allerhoogste, komen zij toe

en geen mens is waardig uw naam te noemen.

Wees geprezen, mijn Heer met al Uw schepselen,

vooral door mijnheer broeder zon,

die de dag is en door wie Gij ons verlicht.

En hij is mooi en straalt met grote pracht;

van U, Allerhoogste, draagt hij het teken.

Wees geprezen, mijn Heer, door zuster maan en de sterren.

Aan de hemel hebt Gij ze gevormd, helder en kostbaar en mooi.

Wees geprezen, mijn Heer, door broeder wind

en door de lucht, bewolkt of helder, en ieder jaargetijde,

door wie Gij het leven van uw schepselen onderhoudt.

Wees geprezen, mijn Heer, door zuster water,

die heel nuttig is en nederig, kostbaar en kuis.

Wees geprezen, mijn Heer, door broeder vuur,

door wie Gij voor ons de nacht verlicht;

en hij is mooi en vrolijk, stoer en sterk.

Wees geprezen, mijn Heer, door onze zuster, moeder aarde,

die ons voedt en leidt,

en allerlei vruchten voortbrengt, bonte bloemen en planten.

Wees geprezen, mijn Heer, door wie omwille van uw liefde

vergiffenis schenken, en ziekte en verdrukking dragen.

Gelukkig wie dat dragen in vrede,

want door U, Allerhoogste, worden zij gekroond.

Wees geprezen, mijn Heer, door onze zuster de lichamelijke dood,

die geen levend mens kan ontvluchten.

Wee hen die in doodzonde sterven;

gelukkig wie zij in uw allerheiligste wil vindt,

want de tweede dood zal hun geen kwaad doen.

Prijs en zegen mijn Heer,

en dank en dien Hem in grote nederigheid.

Over elk vers van het zonnelied kan een hoop gezegd worden, maar ik heb de tijd noch de kennis om daar mee bezig te zijn. Wel kan ik wijzen op de parallellen die er te zien zijn met psalm 148, waarin de natuurelementen en schepselen allerlei worden opgeroepen om God te prijzen. Dit thema vinden we meer in de bijbel, dat niet alleen mensen God aanbidden, maar dat de hele Schepping dat doet. Zoals in ‘laat de bomen van het veld in hun handen klappen’

Als we nu eens teruggaan naar ‘onze zuster, Moeder Aarde’. De aarde en haar ecosystemen maken deel uit van dezelfde Schepping waarvan ook wij een deeltje zijn, vandaar het woord ‘zuster’ dat Fransiscus gebruikt. Maar ze geeft ons ook alles wat we nodig hebben om in leven te blijven, dus kan ze ook als een moeder beschouwd worden. God heeft ons op deze planeet geplaatst en in dit globaal ecosysteem, waar er maar ééntje van is. Als we het vernielen, blijft er voor ons niks over!

Misschien een kleine opmerking: Ik zie Moeder aarde niet als een persoonlijke entiteit, ik gebruik de woorden alleen als metafoor. Maar ook zogenaamd wetenschappelijk materialistisch reductionisme doet de natuur weinig eer aan, en we kunnen zeker een beetje verzet gebruiken tegen dat soort naturalisme! Leven bestaat uit veel meer dan alleen materie en alle dingen die wetenschappelijk wegverklaard kunnen worden , en die manier van denken is een belediging aan het adres van de Opperste Kunstenaar!

Alles in deze Schepping is inderdaad het werk van Gods handen, die toch de Opperste Kunstenaar is. Als ik een kunstwerk zou maken, en iemand zou het vernielen, het helemaal niet respecteren, en uiteindelijk ontmantelen om er meer geld mee te kunnen verdienen, zou dat voor mij heel pijnlijk zijn. Ik denk dat het hetzelfde is met God. Als we opgedragen worden door Jezus in het grote gebod om van God te houden met alles qat we zijn, houdt dat ook in dat we van de Schepper moeten houden. En we kunnen de Schepper niet respecteren als we niet eens respect kunnen opbrengen voor Zijn schepping!

Hoe zit het met onze verantwoordelijkheid die we hebben om ‘de tuin te verzorgen’? Ik denk dat de recente groei van interesse in het concept van creation care onder evangelische Christenen niet onbelangrijk is. We worden soms beïnvloed door afschuwelijke theologiën die de hele Schepping bekijken als wegwerpproduct, vermist heel deze materiële wereld toch maar vernietigd zal worden door God en alle goede gelovigen opgenomen worden naar de hemel. Maar deze ideëen zijn in feite meer een gnostisch dualisme dan bijbels Christendom. Zoals de apostolische geloofsbelijdenis zegt, geloven we in de ‘opstanding van het lichaam’ in een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, zoals het boek openbaring het noemt. De hele incarnatie van Jezus bewijst dat de Schepping voor God van heel veel belang is!

Dus is mijn vraag nu: Wat denken jullie over onze zuster, Moeder Aarde? Hoe tonen jullie als Christen respect voor de Opperste Kunstenaar en het werk van Zijn handen?

(En dan heb ik het nog niet eens over al onze broeders en zusters op deze planeet, waarvan Jezus zegt dat we van hen moeten houden als van onszelf. Zetten we ons in voor zij die het minder goed hebben dan ons?)

Shalom

Bram

westers verlicht vooruitgangsdenken als apocalyps…

Soms verbaas ik er mij over dat er nog steeds mensen zijn die denken in een vooruitgangsgeloof  dat ons als ‘verlichte Westerse mens’ dankzij onze wetenschap en techniek doet uitsteken boven alle andere volkeren uit andere plaatsen en tijden, die toch maar een bende barbaarse dommeriken zijn… Nu hoop ik dat deze manier van voorstellen een parodie is, en dat niemand zo denkt, en ik gewoon een veel genuanceerder wereldbeeld niet begrijp. Maar ik kan gewoon niets met dat westers vooruitgangsgeloof, en zeker na de holocaust en Nagasiki en Hirosjima zou iedereen moeten doorhebben dat de ‘rationele mens’ geen haar beter is dan eender wie, alleen gevaarlijker omdat hij geavanceerdere middelen tot zijn beschikking heeft….

Westers verlichtingdenken is even (in)significant als oud-azteeks denken of confucianisme of eender welke andere systeem van denken. Het is niet meer waard dan eender welk ander denkstelsel en kan zich nergens rechtmatig boven stellen. Wat een belachelijk intellectueel-koloniaal idee, wat een hubris zou het zijn om te denken dat wij het beter weten dan alle andere volkeren uit de geschiedenis, en dat wij het recht zouden hebben om neer te kijken op andere volkeren. Hoe kortzichtig kunnen we zijn?

Integendeel. Zelfs van het zogezegd meest ‘achterlijke’ volk zullen wij evenveel kunnen leren als zij van ons kunnen leren. Wij mogen dan met onze westerse wetenschap de materiele dimensie van de wereld in kaart gebracht hebben en kunnen manipuleren zoals niemand anders; oa om belachelijke dingen te maken als atoombommen en andere massavernietigingswapens, die tonen dat wij eigenlijk misschien nog wel de achterlijkste van allemaal zijn, en dat als we meer kennis hebben we daarom nog geen greintje verantwoordelijkheidszin hebben. De laatste 5 eeuwen van wetenschappelijke en technische groei in de westerse wereld zijn niet toevallig de eeuwen waarin we als westerse mens een hoop inheemse culturen hebben vernietigd, en meer andere species dan er uitgestorven zijn sinds de krijt-tertiair grens. Wat een achterlijk dom zelfdestructief wezen is de ‘verlichte’ westerse mens toch… Ja we bereiken de maan, maar dat betekent alleen dat we niet alleen de aarde, maar ook de ruimte rond onze planeet vullen met rommel en afval… Ideëen over hoe het universum opgebouwd is zijn interessant, maar hoe we met het universum omgaan is veel belangrijker. Mensen zijn barbaars niet omdat ze een verkeerde kosmologie hebben, maar omdat ze hunzelf, hun medemens en de planeet kapotmaken. En dan zijn we als westerlingen evengoed finaal gebuisd, en veel effectiever in ons barbarisme dan de primitieven ooit konden zijn. Dat soort vooruitgang in een ei noemen ze rot (op prins Caspian te citeren), maakt niet uit of ons beeld van de kosmos nu accurater is dan dat waarbij de reus atlas de aarde draagt!

Je kan ook niet ‘westersen’ tegenover ‘barbaren’ stellen. Er is een enorme verscheidenheid aan andere niet-westerse en vroegere culturen, en van de meeste kunnen we ergens wel iets leren op één of ander vlak. Natuurlijk zijn er moordzuchtige volkeren geweest, maar evengoed vredelievende, die op hun manier een evenwicht zochten om samen te leven met de rest van de schepping. wie weet wat we hadden kunnen leren van die voor jouw waarschijnlijk ‘achterlijke’ indianen die in naam van de economie met griepdekens zijn uitgemoord om het regenwoud te kunnen platgooien voor wat er daar onder de grond zat…

Behalve ‘objectieve kennis’ in wetenschappelijke vorm zijn er nog andere vormen van waarheid die dieper gaan, en bestaat er ook wijsheid om iets met die kennis te doen. Economische keuzes en politieke systemen zijn evengoed deel van onze manier van denken. Als we echt het barbarenstadium voorbij waren zou consumptie-economie nooit belangrijker zijn dan menselijkheid, en de mogelijkheid om een wapen te bouwen geen imperatief zijn om dat ook te doen.

Ik weet dat we moeten veranderen, onze westerse beschaving met zijn welvaart is in feite  een zelfmoordmachine die roofbouw pleegt op de rest van de planeet, inclusief onze broers en zussen die de pech hebben in het verkeerde deel van de wereld geboren te zijn. Ik ben me ervan bewust dat ik zelf ook meer keuzes moet maken om anders te gaan leven en daar niet mee mee te doen, en nog op zoek naar het hoe.

Ik weet het allemaal niet… Ik zou iets positiever willen zijn dan Johan ter Beek die op het flevo-festival de goedgelovig.nl liveshow bestookte met gedachten over het einde van de wereld. Maar eerlijk gezegd zie ik het niet. Ik zie geen heil, en geen duurzaamheid in de wereld zoals we die nu kennen. De evenwichten die we verstoord hebben in de natuur zullen nog erger worden, wat meer rampen geeft. De fossiele brandstoffen geraken op, en ik hoop dat we op tijd hernieuwbare bronnen vinden.

Maar een ‘constante groei’ zoals de meeste economische theoriën proclameren zal er niet zijn. We kunnen misschien de schade inperken, maar we geraken over ons hoogtepunt heen als mensheid… En de verliezen zijn nu al groot.

Moge God ons bijstaan.

Bram

Ik geloof in God de Vader, Almachtige Schepper van hemel en aarde

“Ik geloof in God de Vader, Almachtige Schepper van hemel en aarde”

Voor wie het niet herkend heeft: dat is een verwoording het eerste vers van de christelijke geloofsbelijdenis (zowel de apostolische als de niceaanse voor de kenners onder ons), de eerste woorden dus van wat christenen door de eeuwen heen als de kern van hun geloof hebben beleden. En niet alleen Christenen, maar ook de andere monotheïsten geloven in God als de Almachtige Schepper van Hemel en aarde! God als Schepper is een idee dat veel mensen intuitief aanvoelen zelfs…

Maar dat ‘God als Schepper’-idee is spijtig genoeg een onderwerp van verhitte maar heel eenzijdige discussies geweest in moderne tijden. A(nti)theïsten hebben de darwiniaanse evolutiegedachte als bewijs tegen God gebruikt (als alles ‘door toeval ontstaan is’ dan is een God niet nodig als Schepper) en Christenen zijn dan als verdediging van God de Schepper de creationistische scheppingswetenschappen beginnen opbouwen en proberen te bewijzen dat de alles wat in het begin van genesis staat ‘letterlijk waar’ is. Dat de aarde maar 10.000 jaar oud is, en dat alles op 6 letterlijke dagen geschapen is, blabla… Het grote probleem is dat we zo in een ‘nietes-welles’ spelletje verzanden, waarbij het gevoel krijg dat de rol van God als Schepper afhangt van de wetenschappelijke argumenten die wij kunnen ophoesten ‘tegen het evolutionisme’. En zo geven we het signaal dat iemand kan bewijzen dat ‘genesis niet klopt’ dat dan de hele bijbel niet klopt,en dat alles dan in elkaar stort.

sorry, maar zo zie ik het niet.

God is Schepper. Dat geloven we als Christen, en nog veel meer mensen geloven dat. En ja, het Scheppingsverhaal in genesis zegt dat, zij het in dichterlijke vorm. Maar de vraag blijft of we dat als een letterlijk wetenschappelijk verslag kunnen zien en op die manier kunnen dissecteren. Ik twijfel zelf aan, ook gezien genre en het feit dat de 2 verhalen in genesis 1 en 2 al mekaar lijken tegen te spreken bijvoorbeeld. Maar als het niet zo gebeurd is, dan blijft de waarheid dat God de wereld gemaakt heeft, en ik geloof dat het allemaal veel groter is dan wij als mens kunnen bevatten, en dat een gedicht misschien wel het enige is dat zoiets kan weergeven. De Schepping gaat om dingen die ons verstand te boven gaan, waat we geen woorden en begrippen voor hebben, en waar de wetenschap ook nooit alles over kan zeggen, zoals de bijbel ergens anders zegt het zichtbare is niet ontstaan uit het waarneembare…

Ik vrees ook dat we eigenlijk God als Schepper bitter  weinig eer doen door zijn rol te laten afhangen van een wetenschappelijk welles-nietes spelletje, dat gebaseerd is op één mogelijke lezing van het scheppingsverhaal… Zeker als we alle energie gaan steken in het verdedigen van ‘de Schepping’. Gods rol als Schepper komt niet in het gedrang als onze menselijke bedenksels die we zo wetenschappelijk mogelijk als we kunne op het scheppingsverhaal hebben gebouwd niet juist blijken. Als iemand mij kan overtuigen dat de aarde veel ouder is dan 10.000 jaar, en dat er lang voor de mens vanalle vreemde wezens op de aarde leefden, ok, fijn… We weten niet alles van de Schepping, maar dat gaat mijn geloof niet aantasten. Het maakt God alleen groter, en ons alleen kleiner… Hij is de pottenbakker, wij zijn de klei. Wat weet klei van een pottenbakkersschijf, of van de opbouw van een oven en van hoe die werkt.

Maar, hoe serieus nemen we dit alles eigenlijk? God is Schepper, wij zijn schepsel, en zowiezo is dat reden genoeg voor ons om Hem te eerbiedigen. En wij Christenen volgen ook nog eens de wet van Jezus, die begint met het liefhebben van God, de Schepper dus, met alles wat we zijn. Heb eerbied voor de Schepper. En ik vrees dat we dat nietind e eerste plaats  moeten gaan doen door te gaan discussieren over het hoe van de Schepping. We kunnen laten weten aan iedereen dat we in God als Schepper geloven, maar het is menselijke zelf-overschatting om te gaan zeggen ‘zo en zo en zo is de Schepping gebeurd’. Ik denk eigenlijk dat we de Schepper vooral eren door de Schepping in ere te houden. Dat is is dus niet alleen onszelf en alle anderen mensen (wat de tweede regel van het grote gebod zegt) maar ook de natuur.

Hoe kunnen wij Christenen zeggen de Schepper te eren als we er geen lire om geven dat Zijn Schepping serieus naar de haaien aan het gaan is? Hoe kunnen we zomaar meedoen met ons consumptiegedrag dat ro ofbouw pleegt op onze zuster, moeder aarde (woorden uit fransiscus’ zonnelied) Moeten wij als aabidders van de Schepper van hemel en aarde  niet juist met de grootste voorzichtigheid en respect omgaan met Zijn Schepping, waarvan wij deel zijn??? Ik heb nooit gesnapt dat christenen zo weinig geven om ecologie, of soms zelfs alles wat ‘groen’ is afdoen als verkeerd. Dat kan toch niet…

Daden zeggen meer dan woorden. Een mens kan nog zo hard proberen te bewijzen dat God de wereld gemaakt heeft op die en die manier, als hij verder niets anders doet dan meedoen met het kapotmaken van die wereld, is dat dan niet heel tragisch? Als God de Schepper is, dan kan dat ons alleen stil maken. Kijk naar de schepping, kijk naar de natuur, hoe majestueus. En toch is God zelf nog veel groter…

alle eer aan de Schepper!!!

shalom

Bram

‘pro-life’ zijn als christen

Met alle verkiezingstoestanden in amerika valt het me weer op dat amerikaanse christenen dikwijls ‘one-topic-voters’ zijn, net zoals veel christenen hier in vlaanderen trouwens denk ik. Blijkbaar is het voor bepaalde christenen dikwijls belangrijk om te stemmen op diegene die ‘pro-life’ is, en doet de rest er weinig toe. Dat vind ik persoonlijk redelijk gevaarlijk, maar wie ben ik…

‘pro-life’ betekent dan eigenlijk vooral zoiets als ‘tegen abortus’. Nu ben ik zelf geen grote voorstander van abortus. Integendeel, ik geloof (zoals de meeste christenen, en ook andere mensen) dat het menselijk leven al lang voor de geboorte begint, en dat de mens eigenlijk begint te bestaan bij de conceptie, en ik ben tegen het beëindigen van een menselijke leven, ook als het per ongeluk nog niet geboren zou zijn. Zeker om redenen van ‘het past niet nu’. geen mens is een mens, een leven is een leven… Natuurlijk zijn er moeilijke situaties, en soms kan een moeder gered worden door abortus, en dan is één mensenleven opofferen beter dan 2 verloren laten gaan. Maar blijft dat een ongeboren mensenleven een mensenleven is, even leven als een pasgeboren baby.
Een reden om mensen die een abortus hebben laten doen te haten, of om zoals sommige gekken doen de aborterende doktors dan maar te vermoorden is dat evenwel niet natuurlijk. Integendeel, mensen die een abortus gehad hebben afwijzen gaat ze weinig goed doen, en ons ook niet. Liefde moet er blijven zijn. Zeker voor vrouwen die zoiets zwaar hebben meegemaakt als een leven dat in hun groeide te hebben laten verwijderen. Dat doet iets met je. 

(ook is het de vraag of abortus verbieden zin heeft op één of andere manier, dat lijkt me de meest oppervlakkige en de minst zinnige manier om ermee om te gaan.)

Wat wel is om over na te denken: eigenlijk zouden we als we toch zo fanatiek tegen abortus zijn klaar moeten staan om babies en tienermoeders op te vangen… Niet dat ikzelf dat ben trouwens… Het is makkelijk om een opinie te hebben natuurlijk, maar leven we er ook naar?

Maar waar ik het vooral over wilde hebben: wat ik echt niet snap en wat er bij mij helemaal niet in gaat, is dat om één of andere reden ‘pro-life’ behalve ‘anti-abortus’, ook dikwijls geassocieerd wordt met dingen die eigenlijk vooral ‘pro-death’ zijn; als pro-wapens, pro-oorlog, pro-doodstraf, etc… En meestal ook niet erg voor het millieu geven, om het leven van onze medeschepselen en ‘onze zuster, moeder aarde’ (zoals St-fransiscus onze planeet noemt in zijn zonnelied), in het geval van dat vreemde palin-vrouwmens zelfs tegen het klasseren van de ijsbeer als bedreigde soort omdat dat last oplevert als amerika olie en gas wil boren aan de noordpool… Maar daarover ga ik het deze keer zelfs nog niet hebben.

We houden het gewoon op mensen. Het ging dus over een christelijke visie, en waar moeten we dan beginnen? “Bemin Uw naaste als uzelf, en God bovenal’ zegt Jezus als samenvatting van de wet, en ergens anders zelfs nog radicalere dingen als’heb uw vijanden lief’. Ik zou denken dat dat betekent dat we als christen dus van onze medemens moeten houden, zelfs van onze vijanden, en ze dus niet zomaar willen bombarderen, of executeren, of een geweer in onze nachtkast hebben liggen voor als iemand iets van onze spullen pikt dat we die dan overhoop kunnen knallen… Dat is heel ‘unchristlike’ allemaal. Het doden van een mens is altijd een heel moeilijke zaak, en ik geloof dat we zeker als Christen daar nooit licht mee om mogen gaan. Of het ‘gij zult niet doden’ in alle gevallen een bindende regel is, of dat die in sommige gevallen bekeken moet worden (zelfverdediging bijvoorbeeld) daar zijn christenen het niet over eens. Maar als Jezus zijn discipelen tegenhield om de mensen die hem kwamen halen voor zijn executie, en de door petrus in een poging Jezus te verdigen verwonde soldaat geneest en zijn oor teruggeeft, dan denk ik dat we er toch serieus over moeten nadenken zelfs in gevallen waarin mensen ‘van de wereld’ het heel obvious vinden om te doden. Als we kijken naar Jezus, dan zien we dat Hij liever gedood werd dan zelf iemand te doden, een houding die veel christenen ook hadden in de eerste eeuwen, toen christenen effectief ook veel kans liepen om voor hun geloof voor de wilde beesten geworpen te worden en zo. Liever nog zelf sterven dan andermans leven te nemen is heel radicaal, maar Christus volgen is toch radicaal, niet?

Wat is de conclusie? Ik denk dat een consequent ‘pro-life’ zijn als christen veel verder gaat dan ‘one-issue-voting’ vanwege een standpunt over abortus. Ten eerste gaat het om respect voor alle (menselijk) leven, en ten tweede is het niet iets wat in de eerste plaats van belang is als we stemmen, maar iets dat we in ons eigen leven toepassen, in ons leven voor elke dag, en in keuzes die we maken.

Het kopen en steunen van slaafvrije chocolade bijvoorbeeld is evenzeer pro-life en van evenveel belang… Elk mensenleven is kostbaar! Dat van geboren en ongeboren mensen, dat van mensen die leuk en niet leuk zijn, die in de verkeerde landen met de verkeerde ideëen geboren worden, etc… Dat van die irritante bedelaar, die arrogante politieker, die vunzige rapper, dat meisje dat alleen zit in de klas…

Ik ben er nog niet helemaal uit, volgens mij is er veel meer te doen, maar ik zie het allemaal niet duidelijk genoeg… Maar één ding weet ik, als Christen zijn we inderdaad geroepen om ‘pro-life’ te zijn. Voor alle (menselijk) leven, en dat is van heel groot belang!

Mogen we allemaal leren liefhebben
God, onze medemens en onszelf liefhebben,

shalom

Bram

paar quotes nog:
For this cause I too am prepared to die, but for no cause, my friend, will I be prepared to kill. – Mohandas Gandhi

It is impossible to imitate Jesus, dying on the cross for those who crucified him, while at the same time killing people on the grounds that they are against political freedom. It is impossible to love your enemies and bless those who persecute you, while at the same time defending your right to political freedom by killing those who threaten you. – Gregory Boyd, The Myth of a Christian Nation, 150

Following Jesus is simple, but not easy. Love until it hurts, and then love more. – Mother Teresa

The world has seen Christian extremists who will blow up abortion clinics and dance on the doctors’ graves. We have seen Christian extremists who hold signs that say, “God hates fags.” The world has seen Christian extremists who declare war in the name of the Lamb. But where are the Christian extremists for love and grace? – Shane Claiborne, The Irresistible Revolution, 271

To get rid of an enemy one must love him. – Leo Tolstoy

Do people think that government workers in Iraq are any less human than those in Oklahoma City? Do they think that Iraqis don’t have families who will grieve and mourn the loss of their loved ones? Do people believe that the killing of foreigners is somehow different than the killing of Americans? – Timothy McVeigh, “Essay on Hypocrisy”, 1998

War creates peace like hate creates love. – David L. Wilson

de Adelaar van Haast

ik citeer http://nl.wikipedia.org/wiki/Moa:
“De verschillende soorten moa’s hadden alleen de Haast’s arend te vrezen, voor de komst van de mens. Deze reusachtige roofvogel was de grootste adelaar die ooit geleefd heeft.
Ondanks sporen van een vroeger contact lijken de eerste Polynesische nederzettingen van Nieuw-Zeeland ontstaan te zijn in de late 13e eeuw. Deze Polynesische mensen waren de voorouders van de moderne Maori. Deze mensen bejaagden de moa’s sterk, wat de achteruitgang van de moapopulatie veroorzaakte. Moa’s waren net zoals andere grote langzaam voortplantende vogels kwetsbaar voor menselijke jacht. Andere oorzaken die de achteruitgang van de populaties veroorzaakten waren de toenemende menselijke bevolkingsgroei en het verlies van leefgebied doordat de vroege kolonisten de bossen kapten. De moa verdween van het menu van de Maori na 50-160 jaar en binnen 200 jaar van menselijke kolonisatie raakten de verschillende moa soorten uitgestorven en vergeten.”

De genoemde arend van Haast had natuurlijk ook geen eten meer en verdween ook… En hoeveel andere planten en dierensoorten zijn er in die 200 jaar van niet-eens-beschaving verdwenen waaraan we geen herinnering meer hebben??? Het idee dat ‘nobele wilden’ dichter bij de natuur staan en minder erg zijn voor moeder aarde en onze medeschepselen is ook maar een utopie…

Hoe zit het met onze grote dieren? De dichtstbijzijnde loopvogel is de arabische struisvogel en die is ergens in de jaren ’50 van de vorige eeuw verdwenen… De grote zoogdieren mammoet en wolharige neushoorn zijn door onze nobele voorouders waarschijnlijk de geschiedenisboeken in geholpen, de wilde paarden en oerossen kennen we alleen nog uit hun nakomelingen op de boerderij, en de wisent is ook maar een zielig geval… Er is geen plaats meer voor grotere dieren in onze wereld. Al is er een puntje hoop voor middelgrote dieren als de lynx en de bever, de grotere zijn we kwijt… Niets groter dan een hert zullen we nog tegenkomen… Geen beren of wolven zullen nog onze beschaafde landen delen…

Het ontdekken van de wereld door ons beschaafde mensen was als het rondkijken van een basilisk die alles doodt waar zijn blik op valt. Maar blijkbaar zijn we daar niet alleen in, er zijn evengoed een hoop primitievelingen die even idioot zijn geweest als wij… Hoewel niet allemaal want een ander artikel vermeldy dat de voorlopers van de maori een andere bevolking verdrongen hebben… Mensen die in betere harmonie met de natuur leven verdwijnen blijkbaar ook samen met veel dieren en plantensoorten als de agressievere soort van mens aankomt…

Een hele troost voor de moa en de adelaar van Haast is dat ze al uitgestorven zijn, en dus niet meer kunnen lijden aan wat we moeder aarde nog allemaal gaan aandoen…

Maar ach, misschien zitten we hier met een wasbeerplaag binnen een paar tientallen jaren…

vader vergeef ons, we weten nog steeds niet wat we doen…

Bram

waarom ik ook kwaad ben op Saddam Hoessein

zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Nesokia_bunnii

En los daarvan heeft hij ook wel de plaatselijke populatie van homo sapiens veel schade toegebracht. Maar dat deed GWB ook…

zucht…

shalom

Bram