‘blog van Brambonius’

maart 19, 2013

Kunstmatige ‘de-extinctie’ brengt geen ‘dierencultuur’ terug…

Filed under: natuur — Tags: , , , , , , , , — brambonius @ 10:50 am

Even een losse gedachte…

Van verschillende kanten heb ik artikels gelezen over een zogenaamd ‘Project Lazarus’, dat zou moeten proberen om uitgestorven dieren terug te brengen door moderne DNA-technieken. Wetenschappers zijn zelfs al bezig met het terugbrengen van de in 1983 uitgestorven Australische maagbroedende kikker , wat een uniek beest was met het vermogen zijn (eh, haar) maag tijdelijk te veranderen in een orgaan dat functioneert als een baarmoeder…
130315151044-large
Maar natuurlijk staan er wel wat spectaculairdere beesten op de lijst. Voor dinosaurussen is het spijtig genoeg te laat (sorry, geen Jurrasic park) maar dieren die recent zijn uitgestorven waarvan nog weefsel is bewaard gebleven, zoals de Wolharige mammoet, trekduif, buidelwolf, reuzenalk (de originele ‘pinguin’), oeros en dergelijke…

(en Waarom trouwens eigenlijk geen plant. De ‘glory pea’ bijvoorbeeld lijkt me een goede kandidaat)

Maar zelfs al kunnen we min of meer de soort terugbrengen, bij intelligentere soorten (vogels en zoogdieren zeker) is er het probleem van de ‘cultuur’ die verloren is, en die niet kan terugkomen. Alles wat een soort geleerd heeft en dat doorgegeven wordt op elke nieuwe generatie is compleet weg. Zoals mensen leren, groeien en zich ontwikkelen tot volwassen mensen op beide peilers van wat aangeleerd en ingeboren is (‘nurture’ en ‘nature’) zo is dat bij veel dieren ook. Denk aan de zang of de trekroute van vogels, het design van bepaalde nesten, specifieke tactieken van jacht of planten verzamelen of juist het ontwijken van roofdieren aangepast aan een bepaalde omgeving, en ga zo maar door…

Een oud Grieks verhaal vertelt over een koning die wilde weten wat de originele taal die de mens sprak, en die dus twee kinderen liet opvoeden door een ver verwijderde herder, die geen enkele taal mocht spreken met heb. De taal die ze tegen elkaar zouden spreken zou hij erkennen als de originele taal van de mens. Natuurlijk leerden de arme kinderen helemaal niet spreken en werden ze nooit ontwikkelde mensen…. Met bijvoorbeeld de trekduif of de mammoet zouden er gelijkaardige problemen zijn moesten we op één of andere manier een exemplaar of een groep exemplaren terugbrengen via DNA, ze zijn alles kwijt van cultuur en ervaring om te kunnen leven en komen in een totaal vreemde wereld terecht als een tabula rasa, terwijl we niet eens weten wat we hen zouden moeten proberen aan te leren…

Een oeros die je kloont en dan in de wei zet zal alleen maar een ongemakkelijke heel zielige koe zijn buiten haar element, net zoals het klonen van Socrates zijn gebeente ons niet veel zal leren over de oude grieken. Het is te hopen dat moesten we een soort terugbrengen en in een habitat brengen, dat ze in staat zijn vanuit tabula rase opnieuw te beginnen op één of andere manier, maar dat vraagt normaal een uitgebreide genenpoel waaruit de best aangepaste exemplaren zich kunnen voortplanten om zo een aangepast ras te geven. En ik twijfel eraan of een hele genenpoel terughalen in de mogelijkheden van de moderne wetenschap zit…

(Het idee om een neanderthaler of andere uitgestorven mensenras terug te brengen is natuurlijk nog problematisch. Het wezen dat gemaakt wordt is, een mens, een kind, dat mensenrechten heeft, en niet mag gezien worden als een zielloos experiment. En als het mislukt dan hebben wij een mens genaakt en lijden gegeven.)

Bram

juli 12, 2011

De Moa, symbool van moeder aarde?

Een stukje van wikipedia over de Moa’s, die ooit Nieuw-Zeeland bevolkten, dat ik trouwens al eens eerder geciteerd heb in een post over de ook genoemde Adelaar van Haast.  Het is een verhaal waar ik nog steeds niet bij kan, maar blijkbaar doet het verder niemand en is het maar een voetnootje van de geschiedenis van onze zuster, moeder aarde.

De moa’s waren grote niet-vliegende vogels die leefden in Nieuw-Zeeland. Er zijn op dit moment elf soorten bekend. In Nieuw-Zeeland namen zij de plaats in van de grote plantenetende zoogdieren die in de rest van de wereld gevonden konden worden, maar afwezig waren in Nieuw-Zeeland. Meer dan 2 miljoen jaar geleden waren deze vogels de dominante soorten in Nieuw-Zeeland, waarbij ze elk soort leefgebied bezetten, van zeeniveau tot in de hoge Nieuw-Zeelandse bergen.

De verschillende soorten moa’s hadden alleen de Haasts arend (Harpagornis moorei) te vrezen, voor de komst van de mens. Deze reusachtige roofvogel was de grootste adelaar die ooit geleefd heeft.

Ondanks sporen van een vroeger contact lijken de eerste Polynesische nederzettingen van Nieuw-Zeeland ontstaan te zijn in de late 13e eeuw. Deze Polynesische mensen waren de voorouders van de moderne Maori. Deze mensen bejaagden de moa’s sterk, wat de achteruitgang van de moapopulatie veroorzaakte. Moa’s waren net zoals andere grote langzaam voortplantende vogels kwetsbaar voor menselijke jacht. Andere oorzaken die de achteruitgang van de populaties veroorzaakten waren de toenemende menselijke bevolkingsgroei en het verlies van leefgebied doordat de vroege kolonisten de bossen kapten. De moa verdween van het menu van de Maori na 50-160 jaar en binnen 200 jaar van menselijke kolonisatie raakten de verschillende moa-soorten uitgestorven en vergeten.

Sta er eens even bij stil. Een land (eigenlijk twee eilanden) dat bevolkt wordt door reuzenvogels van verschillende  elf of meer soorten. Na de kolonisatie worden deze als voedsel gebruikt, maar na één of twee mensenmlevens is dit niet meer mogelijk omdat ze te zeldzaam zijn, en twee eeuwen later zijn ze uitgestorven en verdwenen naar het rijk van mythen en legenden.

Het gaat misschien een heel stuk trager, maar ik vrees dat ons globaal ecosysteem momenteel voor Moa aan het spelen is… Neem als voorbeeld onze beschaving zijn verslaving aan aardolie. Wij kunnen ons niet anders voorstellen dan er afhankelijk van te zijn, maar daarin zijn we niets anders dan een stelletje inboorlingen dat Moa-stoofpot opdient alsof het altijd zo geweest is en altijd zo zal zijn. Hoe dom zijn we? Ik mag dan sceptisch zijn soms over de almacht van wetenschap en techniek, ik geloof dat we als mens zeker in staat zijn om genoeg energiebronnen te vinden die hernieuwbaar zijn.

Zowiezo zijn we op de manier dat we nu bezig zijn roofbouw aan het plegen. Als iedereen dezelfde levensstandaard zou willen die wij hier in het Westen hebben (ook ik, die relatief ‘arm’ ben) zouden we meer planeten moeten hebben. En bovendien is ons type van wereldeconomie onmogelijk zonder goedkope arbeid in arme landen. Onze systemen zijn gebaseerd op onrecht en ongelijkheid, en op directe roofbouw soms. We zijn officieel de grootse massa-uitsterving sinds het verdwijnen van de dinosaurussen.

Ik weet niet of de Moa even lekker smaakte als een sushi met tonijn, mijn dochtertje zal als ze zo oud is als ik nu ben in geen geval in staat zijn om een goedkoop blikje tonijn te kopen in de Aldi zoals ik dat kan doen, maar als er nog tonijnen zijn dan zullen ze zeldzame beesten zijn.

Gaat Homo sapiens echt blijven doorrijden tegen 120 in een doodlopende straat?

Waarom doet dit ons niets?

WAAROM DOET DIT ONS NIETS????????

Schepper, wees ons genadig

Bram

Blog op WordPress.com.